БИЗ МАЖБУРИЙ МЕҲНАТГА ҚАРШИМИЗ!

Мажбурий меҳнат нима ва унинг қандай турлари мавжуд ?

Мажбурий меҳнат – жазо таҳдид остида ишлаш учун мажбурлашдир. Ҳеч кимни ишдан бўшатиш, иш ҳақини камайтириш, пасайтириш ва бошқа баҳоналар билан мажбурий меҳнат билан шуғулланишга ҳақли эмас.

Мажбурий меҳнат фаолияти деб ҳисобланмайди, бунинг бажарилиши талаб этилади:

-ҳарбий ёки муқобил хизмат тўғрисидаги қонунлар асосида;

-фавқулодда ҳолатларда;

-қонуний кучга кирган суд қарорига кўра;

-қонун ҳужжатларида назарда тутилган бошқа ҳолларда.

Бу шуни англатадики, юқорида кўрсатилган ҳолатлар бундан мустасно, зўравонлик ёки таҳдидлардан (жазодан фойдаланиш, меҳнатни чеклаш ва рағбатлантириш) фойдаланиб, ходимнинг касбий фаолияти билан боғлиқ бўлмаган ишларга жалб қилиниши мажбурий меҳнат деб эътироф этилади.

Ходимларни мавсумий қишлоқ хўжалиги ва қурилиш ишларини олиб бориш, шунингдек, турли фаолиятларга жалб қилиш мажбурий меҳнат тури сифатида баҳоланади.

Мажбурий меҳнат учун жазо нима?

Фуқароларни иш берувчи ёки мансабдор шахс мажбурий меҳнатга жалб қилиш маъмурий ёки жиноий жавобгарликни назарда тутади. Маъмурий жавобгарлик кодексининг 51-моддасига биноан, қонунда назарда тутилган ҳоллар бундан мустасно, маъмурий мажбурлаш ҳар қандай шаклда ишлашга энг кам ойлик иш ҳақининг 1 бароваридан 3 бароваригача жарима солишга сабаб бўлади;

Мажбурий меҳнатга жалб қилишнинг ижтимоий хавфлилик даражасига қараб, мансабдор шахслар Жиноят кодексининг 205, 206-моддалари бўйича айбдор деб топилиши мумкин.

Оғир ҳолатларга кўра, энг кам ойлик иш ҳақининг 300 бароваридан
600 бароваригача миқдорда жарима ёки муайян ҳуқуқдан маҳрум қилиб, 5 йилгача озодликдан маҳрум қилиш жазоси қўлланилади.

Жиноят ишлари бўйича Зафаробод туман судининг раиси С.Низомов